Blue Origin’in ilk insanlı uçuşuna hoş geldiniz. Amazon'un kurucusu Jeff Bezos, beraberinde kardeşi ve en yaşlı (82) ve en genç (18) astronot ünvanlarını kazanan iki kişiyle birlikte kendi uzay şirketi Blue Origin tarafından yapılan New Shepard roketiyle uzaya çıktı.
Batı Texas çölündeki Launch Site One -1 numaralı fırlatma alanı-ndan TSİ 16:00’da New Shepard roketi uzaya gönderildi. Roketin içinde Amazon’un ve roketi tasarlayıp üreten Blue Origin’in kurucusu Jeff Bezos ve kardeşi Mark Bezos’un yanı sıra havacılık tarihinin öncü isimlerinden 82 yaşındaki Wally Funk ve babasının açık arttırmadan satın aldığı biletle uçan 18 yaşındaki fizik öğrencisi Oliver Daemon da yer aldı. Böylece uzay tarihinin en yaşlı ve en genç astronotları aynı roketle uzaya çıkmış oldu.
Blue Origin, Jeff Bezos tarafından insanlı uzay uçuşları yapabilmek amacıyla 21 yıl önce 2000 yılında kuruldu ve son yıllarda çalışmalarına hız verdi. Bugüne kadar 15 mürettebatsız test uçuşu gerçekleştirdi. Geçtiğimiz günlerde Jeff Bezos da Amazon’daki görevinden istifa ederek artık sadece uzay çalışmalarına yoğunlaşacağını belirtti.
Bezos 9 gün önce Virgin Galactic’ten Richard Branson’un ardından uzaya çıkan ikinci milyarder oldu. Richard Branson yerden 100 km yükseklikteki hayali Karman çizgisinin hemen altında yaklaşık 80 km irtifaya çıkmış ve bu da uzayın nerede başladığı konusundaki tartışmaları alevlendirmişti. Eğer 100 km’den başladığını kabul edersek ilk uzaya çıkan milyarder Jeff Bezos oldu.
Uzayın nerede başladığı konusunda evrensel bir standart ya da yasal bir tanımlama bulunmuyor. Yerden yükseldikçe atmosfer inceliyor ve giderek yerini uzaya bırakıyor. Ancak bu dönüşüm birdenbire, sihirli bir noktada olmuyor. NASA, Amerikan ordusu ve FAA 80 km’nin üzerindeki uçuşları uzay uçuşu olarak kabul edip lisanslıyor. FAI bu sınırı 100 km olarak kabul ediyor. Aslında Macar Theodore von Karman’ın hesaplamaları 84 km. Atmosfer yardımıyla havada seyahat eden uçakların en fazla bu irtifaya çıkabileceğini hesaplamış. Bu noktadan sonra atmosferin değil yerçekiminin etkisi önemli ve örneğin bir nesne yörüngeye oturtulabiliyor. Bazıları bunu yukarıya, bazıları da aşağıya doğru yuvarlıyor. Bir zamanlar kimsenin bilmediği ve önemsemediği bu 20 km’lik fark birbirine rakip iki şirketten bilet alacak uzay turistleri için önemli olabilir. Öte yandan SpaceX şimdilik bu konularda net bir plan açıklamadı. Ancak ürettiği roketler ISS’e yani yerden 80-100 değil 400-450 km yüksekte alçak yörüngeye rahatlıkla ulaşabiliyor ve sadece yük değil astronotları da taşıyabiliyor.
Bu fırlatmaya ilgiyi arttırmak için bir açık arttırma düzenlenmiş ve adı açıklanmayan biri tarafından 28 milyon dolara bir bilet satın alınmıştı. Ancak geçen hafta adı açıklanmayan bu kişi takvimindeki bir başka plan nedeniyle fırlatmaya katılamayacağını açıkladı. Bunun üzerine ikinci en yüksek teklifi veren Hollandalı bir iş insanı kendi oğlunu göndermek istediğini belirtti. 18 yaşındaki bir fizik öğrencisi olan Oliver Deamon bu şekilde mürettebata katılmış oldu.
New Shepard roketi tekrar kullanılabilen 6 kişilik bir kapsüle sahip. Roketin yolcuları iki günden beri astronot köyünde kalarak günde 14 saatlik simülasyon eğitimleri aldı. 100 km’lik irtifaya çıktıktan sonra 2-3 dakika boyunca yerçekimsiz bir ortamda kaldılar.
Fırlatmanın bugün yapılmasının da özel bir önemi var. Bugün Apollo 11’in Ay’a inişinin 52. Yıldönümü. Roketin adının New Shepard olması da tesadüf değil elbette. Uzaya çıkan ilk Amerikalı ve Yuri Gagarin’den sonra ikinci insan olan Alan Shepard’ın soyisminden ötürü yeni Shepard adı verilmiş. Galiba isimlerle kaderleri arasında gerçekten de bir bağlantı var. Çünkü Alan Shepard uzaya çıkan ilk insan olmaya hazırlanırken büyük bir gizlilikle hazırlıklarını hızlandıran Ruslar 3 hafta önce Yuri Gagarin’i uzaya göndermişlerdi. Burada da Jeff Bezos New Shepard roketiyle bir ilke imza atmak üzereyken 9 gün önce Richard Branson birdenbire uzaya çıkıverdi!
19 Tem 2021
